Przeanalizowane publikacje dotyczące kosztów tworzenia kursów online w tym materiałów multimedialnych mówiąc eufemistycznie nie nastrajają optymistycznie, czyli mówiąc szczerze przerażają. Określanie kosztów w dolarach czy też dowolnej innej walucie nie ma sensu, bo zrodzi dyskusję na temat różnych płac i zamożności krajów i społeczeństw. Portal SklidLabs podaje an estimated 80 to 280 hours required to develop a 1-hour course. Ponieważ nasza godzina to godzina dydaktyczna czyli 45 minut a kodeksowy czas pracy jest rozliczany w godzinach zegarowych ta minimalna liczba godzin to 60. W dalszej części wywodu będę korzystał z terminu mnożnik. Mnożnik będzie określał ile godzin zegarowych pracy wymaga przygotowanie jednej godziny dydaktycznej online. Mówiąc innymi słowy aby przygotować jedną godzinę dydaktyczną kursu online musimy pracować więcej niż cały tydzień, konkretnie półtora tygodnia. Kogo na to jest stać?
Jedyne dwa znane i dostępne na uczelni kursy online to kurs Starter PW dostępny na portalu LeOn o raz Kurs RODO dostępny na portalu SAP. Ten drugi wygląda na uniwersalny materiał przygotowany najprawdopodobniej przez zewnętrzny podmiot. Starter PW jest przeznaczony jedynie dla studentów naszej uczeni. Można i chyba trzeba zadać pytanie o godzinowy nie złotowy koszt przygotowania tego kursu. Starter PW obejmuje cztery moduły: Informacje ogólne, Platforma USOSweb, Platforma LeOn, Usługi i oprogramowanie Microsoft. Każdy z modułów zawiera zaś materiał w dwóch postaciach: eBooka i materiału interaktywnego. Przykładowy eBook dotyczący Platformy LeOn obejmuje sześć lekcji systemu Moodle. Jeśli byłoby możliwe jednoznaczne określenie, ile godzin trwało przygotowanie na przykład modułu LeOn problemem będzie określenie czas realizacji tego modułu. Można tu dokonywać rożnych manewrów. Przyjmijmy, że czas opracowania modułu Platform LeOn wynosił 100 godzin. Jeśli uznamy, że student potrzebuje na realizację tego modułu godzinę to mnożnik wynosi 100, jeśli dwie godziny to 50, a jeśli pół godziny to 200. Oczywiście dochodzi tu kwestia jednostki miary czasu pracy studenta – czy jest to godzina lekcyjna (dydaktyczna) czy też zegarowa.
Zdecydowanie ważny i istotny jest udział poszczególnych etapów tworzenia kursu online, co zostało podkreślone we wszystkich sześciu analizowanych opracowaniach. Sytuacja tworzenia kursu Platforma LeOn i multimedialnej wersji online dla istniejącego przedmiotu jest zdecydowanie inna. Choć tu nie mogę przytoczyć autentycznej sytuacji sprzed dwudziestu lat. Zgłosiłem Dziekanowi pomysł utworzenia nowego przedmiotu i prosiłem o uwzględnienie tego w pensum. Decyzja była mrożąca – przedmiot za 30 godzin miał dostać 10% górką i być rozliczony jako 33 godziny. Podziękowałem i… czekam nadal na zmianę podejścia. Przyjmijmy więc wyjściowo sytuację, w której przedmiot istnieje, jest prowadzony, czyli jest baza. Dla ustalenia uwagi zajmiemy się wykładami. Powodów tego jest kilka. Po pierwsze ta form zajęć jet nieobowiązkowa – wiedza przekazywana na wykładach jest wymagana, co rodzi problemy i napięcia. Po drugie forma wykładu jest lepiej ogólnie zdefiniowana niż innych form zajęć. Możemy przyjąć roboczo, że wykład prowadzony był “z głowy”, bez mitycznych slajdów…
Pierwszy krok do utworzenia multimedialnych interaktywnych materiałów online to przygotowanie slajdów. Przypominam raz jeszcze – prowadzący ma przemyślany dokładnie wykład, jego treść! Pozostaje jedynie “fizyczne” wykonanie slajdów. Według mnie to techniczne przygotowanie slajdów dla jednej godziny dydaktycznej nie powinno zająć więcej niż cztery godziny. Możemy więc przyjąć pierwszy mnożnik na poziomie pięć.
Drugi krok to nagranie. Można je wykonać w PowerPoint. Umożliwia to ewentualne działania edycyjne i nanoszenie poprawek zarówno do treści slajdów jak i nagrania. Zakładając, że będą nanoszone poprawki przyjmuję ten mnożnik jako dwa. W tym kroku z racji mnożnika dorzucam zapisanie pliku w formacie mp4 i umieszczenie go albo w chmurze uczelnianej (wydziałowej) albo na serwerze YouTube.
W trzecim kroku przygotowujemy pytania kontrolne do wykładu. Sposób przygotowania zestawu pytań testu jednokrotnego wyboru jest prosty – przyjmuję tu mnożnik dwa. Przypomnę – oznacza to, że pytania testowe do godziny wykładu będą tworzone i zapisywane w pliku tekstowym przez dwie godziny.
Ostatni krok to połączenie nagrania i pytań w interakcyjny pakiet h5p. Nie jest to zadanie mega czasochłonne – przyjmuję mnożnik jeden.
Podsumowując przyjmuję, że produkcja jednej godziny multimedialnego wykładu zajmuje 5-10 godzin. Pięć, jeśli mamy już gotowe slajdy, dziesięć, jeśli musimy także przygotować slajdy. W tych rozważaniach nie pojawiła się liczba slajdów i pytań. Wiemy jedynie, że wykład i jego nagranie powinny trwać dydaktyczną godzinę lekcyjną czyli 45 minut. Można także spróbować powiązać czasochłonność przygotowania slajdów i pytań. To akurat jest bardzo proste zadanie – jedno pytanie jednokrotnego wyboru to jeden slajd… Zawsze bawiło mnie określanie długości prezentacji liczbą slajdów. Jak na slajdzie jest tekst czcionką 12 to czytanie jego treści zajmie “wykładowcy” sporo czasu. Można przyjąć roboczo jeden slajd na minutę wykładu i piętnaście pytań do wykładu. Na przygotowanie 60 slajdów (45 wykład i 15 pytania) mamy siedem godzin, czyli prawie cały dzień. Uwaga, powtarzam fundamentalne założenie. To nie jest nowy wykład z nowego przedmiotu. Sądzę, że jeden dzień na realizację takiego zadania to “świat i ludzie”.
Ponieważ czas to pieniądz można próbować przerobić te rozważania z minut i godzin na pieniądze. Ponieważ wszystkie te rozważania są czysto hipotetyczne i teoretyczne obliczenia przeprowadzę w sposób zdecydowanie przybliżony. Oczywiście można do tego zadania utworzyć sparametryzowany arkusz kalkulacyjny… W jeden dzień przygotowujemy jedną godzinę wykładu czyli 60 slajdów. W tydzień pięć godzin, w miesiąc dwadzieścia. Ponieważ każda godzina to 60 slajdów to miesięcznie “produkujemy” ich 1200. Zakładając, że miesięczna pensja to dziesięć tysięcy to cena za slajd wynosi… 8.33 – dla równego rachunku niech to będzie dyszka. Jeśli dodamy nagranie i interakcję to cena będzie 20 złotych. Ale tu robi się problem – jak to określić, za slajd? Stąd chyba lepiej posługiwać się mnożnikami. Produkcja jednej godziny prowadzonego już multimedialnego wykładu to 5-10 godzin pracy…